Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει την φράση αυτή! Άραγε, αν ο σκύλος μας μπορούσε να μιλήσει τι θα μας έλεγε κάθε φορά που τον τιμωρούμε? Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι περνάει από το μυαλό του σκύλου μας όταν τον τιμωρούμε?
Από το δικό μας μυαλό πάντως συνήθως περνάει το εξής: Τώρα που τον τιμώρησα, για να δούμε, θα τολμήσει να το ξανακάνει?
Ο σκύλος από την άλλη μεριά μπορεί να σκέφτεται κάτι από τα παρακάτω:
1. Τι έγινε τώρα? Γιατί με μάλωσε, ας πάω στην γωνιά μου μέχρι να ηρεμήσει ή ας χασμουρηθώ / γυρίσω το κεφάλι από την άλλη/κατουρήσω, για να ηρεμήσει. Βλέπω ότι τα παραπάνω σήματα ηρεμίας δεν πιάνουν, και δεν καταλαβαίνω και τι μου λένε, ας αποσυρθώ(κατεβάζει τα αυτιά και φεύγει ή παγώνει στην θέση του).
2. Οπ, δεν τους άρεσε αυτό που έκανα, ας κάνω σήματα ηρεμίας για να τους κατευνάσω. Δεν με καταλαβαίνουν? Γιατί δεν ηρεμούν ούτε τώρα! Τι να κάνω άραγε την επόμενη φορά που θα μου έρθει να κατουρήσω/να μασήσω κάτι/να κυνηγήσω την γάτα….???? Στεναχωρήθηκα τώρα, τα αυτιά μου έπεσαν από την στεναχώρια!
Στην πρώτη περίπτωση ο σκύλος δεν έχει καταλάβει καν γιατί τον τιμωρούμε και στην δεύτερη περίπτωση έχει καταλάβει για ποια συμπεριφορά του τιμωρείται, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει τι να κάνει την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να κατουρήσει/να μασήσει κάτι για να περάσει η ώρα/ δει γάτα κτλ. Συνήθως, οι συμπεριφορές που τιμωρούμε είναι οι φυσιολογικές συμπεριφορές ενός σκύλου, σκεφτείτε το! Και στις δύο όμως περιπτώσεις κατεβάζει τα αυτιά, κάτι που αρκετοί ερμηνεύουν ως ενοχή, ενώ δεν είναι.
Στην πρώτη περίπτωση που ο λόγος της τιμωρίας δεν έγινε αντιληπτός, ο σκύλος θα «τολμήσει»(όπως εμείς νομίζουμε) να το ξανακάνει.
Στην δεύτερη περίπτωση που κατάλαβε τον λόγο της τιμωρίας, μπορεί να το ξανακάνει μπορεί και όχι. Εξαρτάται από το πόσο βαριά του φάνηκε η τιμωρία και από το κατά πόσο μπορεί να ελέγξει την ανεπιθύμητη για μας, φυσιολογική για εκείνον, συμπεριφορά(πχ: πόση ώρα μπορεί να κρατηθεί να μην κατουρήσει, /πόση ώρα θα καταφέρει να μην μασήσει κάτι, ενώ βαριέται, /πόσο κοντά θα περάσει η γάτα κτλ). Δεν ξέρει τι θα θέλαμε εμείς να κάνει, όταν κατουριέται/βαριέται/βλέπει γάτα κτλ, οπότε μπορεί να δοκιμάσει πολλές εναλλακτικές(να κατουρήσει σε άλλο χαλί/να μασήσει άλλο παπούτσι/ να κυνηγήσει άλλη γάτα).
Όταν τιμωρείται για κάθε εναλλακτική που δοκιμάζει, τελικά θα ξεμείνει από εναλλακτικές και θα συνηθίσει την τιμωρία(ή μπορεί και να του αρέσει η προσοχή που του δίνουμε όταν τιμωρούμε), οπότε μπορεί να καταλήξουμε να λέμε: Τιμώρησα τον σκύλο μου. Ξέρει ότι δεν πρέπει να κατουράει μέσα/να τρώει παπούτσια/να κυνηγάει γάτες κτλ, αλλά το κάνει, άρα, το κάνει για να με εκδικηθεί, είναι κυριαρχικός δεν εκπαιδεύεται, κτλ… Μπορεί επίσης να του βάλουμε ακόμη μεγαλύτερη τιμωρία, μήπως και συμμορφωθεί, αλλά…..
.........ξεχνάμε ότι ποτέ δεν του δείξαμε τι μπορεί να κάνει αντί της ανεπιθύμητης για εμάς, συμπεριφοράς. Ποτέ δεν του δείξαμε την επιθυμητή για εμάς, εναλλακτική συμπεριφορά!
Δεν του δείξαμε πραγματικά που να κατουράει, τι να μασάει, τι να κάνει όταν βλέπει γάτα. Δεν τον επιβραβεύσαμε όταν κάνει την ανάγκη του στο επιθυμητό για μας σημείο/ δεν τον επιβραβεύσαμε όταν μασούσε τα δικά του παιχνίδια/ δεν του δείξαμε τον τρόπο να ηρεμεί τον εαυτό του, όταν βλέπει γάτα.
Νομίζουμε ότι εκπαίδευση είναι έξι εντολές, έξι λέξεις: έλα, κάτσε, ξάπλα, άστο, δίπλα, μείνε!
Ακόμη και ένας σκύλος που ξέρει και τις έξι βασικές εντολές, δεν θα ξέρει τι να κάνει στις παραπάνω περιπτώσεις αν δεν του το δείξουμε και οι έξι αυτές λέξεις/εντολές δεν φτάνουν για να συνεννοηθούμε μαζί του.
Εκπαίδευση λοιπόν, δεν είναι μόνο να μάθουμε έξι λέξεις στον σκύλο μας. Εκπαίδευση είναι να του μάθουμε όλες τις επιθυμητές για μας συμπεριφορές, δίνοντας του, πολλές εναλλακτικές συμπεριφορές για να λυθεί το πρόβλημα που δημιουργούν σε εμάς οι δικές του φυσιολογικές σκυλίσιες συμπεριφορές. Τον σκοπό αυτό εξυπηρετεί και υπηρετεί η Θετική εκπαίδευση σκύλων.
Ευτυχώς, τα σκυλιά είναι πρόθυμα να χρησιμοποιήσουν τις εναλλακτικές συμπεριφορές που τους δείχνουμε, για να ικανοποιήσουν τις φυσιολογικές τους σκυλίσιες ανάγκες, χωρίς να μας ενοχλήσουν. Για τον λόγο αυτό η θετική εκπαίδευση έχει πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας και το σημαντικότερο:
Έτσι είναι ευχαριστημένα και τα σκυλιά μας και εμείς και δεν θα χρειαστεί να ξαναπούμε: Τιμώρησα τον σκύλο μου!
Υστερόγραφο: Σε μένα έπιασε η τιμωρία, λένε αρκετοί. Τι συμβαίνει όταν η τιμωρία πιάνει?
Όταν η τιμωρία πιάνει βρισκόμαστε στην περίπτωση που ο σκύλος κατάλαβε γιατί τιμωρήθηκε. Εναλλακτική λύση βέβαια εξακολουθούμε να μην του έχουμε δείξει. Έτσι, το πιθανότερο είναι ότι θα δοκιμάσει μόνος του ποια εναλλακτική είναι η αποδεκτή.Μέχρι να βρει την σωστή εναλλακτική λύση μόνος του, θα τιμωρηθεί αρκετές φορές, για διαφορετική αλλά παρόμοια κατάσταση(παρατηρήστε πόσο παρόμοιες είναι οι καταστάσεις για τις οποίες τιμωρούμε τον σκύλο μας). Κάποια στιγμή βρίσκει τυχαία την σωστή εναλλακτική λύση. Τότε λέμε ότι η τιμωρία έπιασε, χωρίς όμως να συνειδητοποιούμε πόσες τιμωρίες του έχουμε επιβάλει μέχρι να βρει μόνος του την σωστή εναλλακτική λύση.
Επίσης, υπάρχει η περίπτωση ο σκύλος μας να μην έχει καν καταφέρει να βρει την σωστή λύση, απλώς να φοβάται πια να δοκιμάσει οτιδήποτε γιατί ξέρει ότι θα τιμωρηθεί, ότι και να κάνει, οπότε δεν προσπαθεί καν, γιατί φοβάται.
Ναι, η τιμωρία έπιασε. Έπιασε?
Βάση ερευνών οι συχνές τιμωρίες προκαλούν άγχος και επιθετικότητα, ως παράπλευρες απώλειες. Το άγχος προκαλεί κι άλλες δυσάρεστες καταστάσεις, τις οποίες και πάλι θα πρέπει να τιμωρήσουμε και πάει λέγοντας.
Στην περίπτωση αυτή αν ο σκύλος μας μπορούσε να μας μιλήσει θα μας έλεγε:
«Τελικά, οι τιμωρίες δεν τελειώνουν ποτέ? Κρίμα, γιατί εγώ σε αγαπάω πολύ και το μόνο που θέλω είναι να είσαι ευχαριστημένος μαζί μου!»
Από το δικό μας μυαλό πάντως συνήθως περνάει το εξής: Τώρα που τον τιμώρησα, για να δούμε, θα τολμήσει να το ξανακάνει?
Ο σκύλος από την άλλη μεριά μπορεί να σκέφτεται κάτι από τα παρακάτω:
1. Τι έγινε τώρα? Γιατί με μάλωσε, ας πάω στην γωνιά μου μέχρι να ηρεμήσει ή ας χασμουρηθώ / γυρίσω το κεφάλι από την άλλη/κατουρήσω, για να ηρεμήσει. Βλέπω ότι τα παραπάνω σήματα ηρεμίας δεν πιάνουν, και δεν καταλαβαίνω και τι μου λένε, ας αποσυρθώ(κατεβάζει τα αυτιά και φεύγει ή παγώνει στην θέση του).
2. Οπ, δεν τους άρεσε αυτό που έκανα, ας κάνω σήματα ηρεμίας για να τους κατευνάσω. Δεν με καταλαβαίνουν? Γιατί δεν ηρεμούν ούτε τώρα! Τι να κάνω άραγε την επόμενη φορά που θα μου έρθει να κατουρήσω/να μασήσω κάτι/να κυνηγήσω την γάτα….???? Στεναχωρήθηκα τώρα, τα αυτιά μου έπεσαν από την στεναχώρια!
Στην πρώτη περίπτωση ο σκύλος δεν έχει καταλάβει καν γιατί τον τιμωρούμε και στην δεύτερη περίπτωση έχει καταλάβει για ποια συμπεριφορά του τιμωρείται, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει τι να κάνει την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να κατουρήσει/να μασήσει κάτι για να περάσει η ώρα/ δει γάτα κτλ. Συνήθως, οι συμπεριφορές που τιμωρούμε είναι οι φυσιολογικές συμπεριφορές ενός σκύλου, σκεφτείτε το! Και στις δύο όμως περιπτώσεις κατεβάζει τα αυτιά, κάτι που αρκετοί ερμηνεύουν ως ενοχή, ενώ δεν είναι.
Στην πρώτη περίπτωση που ο λόγος της τιμωρίας δεν έγινε αντιληπτός, ο σκύλος θα «τολμήσει»(όπως εμείς νομίζουμε) να το ξανακάνει.
Στην δεύτερη περίπτωση που κατάλαβε τον λόγο της τιμωρίας, μπορεί να το ξανακάνει μπορεί και όχι. Εξαρτάται από το πόσο βαριά του φάνηκε η τιμωρία και από το κατά πόσο μπορεί να ελέγξει την ανεπιθύμητη για μας, φυσιολογική για εκείνον, συμπεριφορά(πχ: πόση ώρα μπορεί να κρατηθεί να μην κατουρήσει, /πόση ώρα θα καταφέρει να μην μασήσει κάτι, ενώ βαριέται, /πόσο κοντά θα περάσει η γάτα κτλ). Δεν ξέρει τι θα θέλαμε εμείς να κάνει, όταν κατουριέται/βαριέται/βλέπει γάτα κτλ, οπότε μπορεί να δοκιμάσει πολλές εναλλακτικές(να κατουρήσει σε άλλο χαλί/να μασήσει άλλο παπούτσι/ να κυνηγήσει άλλη γάτα).
Όταν τιμωρείται για κάθε εναλλακτική που δοκιμάζει, τελικά θα ξεμείνει από εναλλακτικές και θα συνηθίσει την τιμωρία(ή μπορεί και να του αρέσει η προσοχή που του δίνουμε όταν τιμωρούμε), οπότε μπορεί να καταλήξουμε να λέμε: Τιμώρησα τον σκύλο μου. Ξέρει ότι δεν πρέπει να κατουράει μέσα/να τρώει παπούτσια/να κυνηγάει γάτες κτλ, αλλά το κάνει, άρα, το κάνει για να με εκδικηθεί, είναι κυριαρχικός δεν εκπαιδεύεται, κτλ… Μπορεί επίσης να του βάλουμε ακόμη μεγαλύτερη τιμωρία, μήπως και συμμορφωθεί, αλλά…..
.........ξεχνάμε ότι ποτέ δεν του δείξαμε τι μπορεί να κάνει αντί της ανεπιθύμητης για εμάς, συμπεριφοράς. Ποτέ δεν του δείξαμε την επιθυμητή για εμάς, εναλλακτική συμπεριφορά!
Δεν του δείξαμε πραγματικά που να κατουράει, τι να μασάει, τι να κάνει όταν βλέπει γάτα. Δεν τον επιβραβεύσαμε όταν κάνει την ανάγκη του στο επιθυμητό για μας σημείο/ δεν τον επιβραβεύσαμε όταν μασούσε τα δικά του παιχνίδια/ δεν του δείξαμε τον τρόπο να ηρεμεί τον εαυτό του, όταν βλέπει γάτα.
Νομίζουμε ότι εκπαίδευση είναι έξι εντολές, έξι λέξεις: έλα, κάτσε, ξάπλα, άστο, δίπλα, μείνε!
Ακόμη και ένας σκύλος που ξέρει και τις έξι βασικές εντολές, δεν θα ξέρει τι να κάνει στις παραπάνω περιπτώσεις αν δεν του το δείξουμε και οι έξι αυτές λέξεις/εντολές δεν φτάνουν για να συνεννοηθούμε μαζί του.
Εκπαίδευση λοιπόν, δεν είναι μόνο να μάθουμε έξι λέξεις στον σκύλο μας. Εκπαίδευση είναι να του μάθουμε όλες τις επιθυμητές για μας συμπεριφορές, δίνοντας του, πολλές εναλλακτικές συμπεριφορές για να λυθεί το πρόβλημα που δημιουργούν σε εμάς οι δικές του φυσιολογικές σκυλίσιες συμπεριφορές. Τον σκοπό αυτό εξυπηρετεί και υπηρετεί η Θετική εκπαίδευση σκύλων.
Ευτυχώς, τα σκυλιά είναι πρόθυμα να χρησιμοποιήσουν τις εναλλακτικές συμπεριφορές που τους δείχνουμε, για να ικανοποιήσουν τις φυσιολογικές τους σκυλίσιες ανάγκες, χωρίς να μας ενοχλήσουν. Για τον λόγο αυτό η θετική εκπαίδευση έχει πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας και το σημαντικότερο:
Έτσι είναι ευχαριστημένα και τα σκυλιά μας και εμείς και δεν θα χρειαστεί να ξαναπούμε: Τιμώρησα τον σκύλο μου!
Υστερόγραφο: Σε μένα έπιασε η τιμωρία, λένε αρκετοί. Τι συμβαίνει όταν η τιμωρία πιάνει?
Όταν η τιμωρία πιάνει βρισκόμαστε στην περίπτωση που ο σκύλος κατάλαβε γιατί τιμωρήθηκε. Εναλλακτική λύση βέβαια εξακολουθούμε να μην του έχουμε δείξει. Έτσι, το πιθανότερο είναι ότι θα δοκιμάσει μόνος του ποια εναλλακτική είναι η αποδεκτή.Μέχρι να βρει την σωστή εναλλακτική λύση μόνος του, θα τιμωρηθεί αρκετές φορές, για διαφορετική αλλά παρόμοια κατάσταση(παρατηρήστε πόσο παρόμοιες είναι οι καταστάσεις για τις οποίες τιμωρούμε τον σκύλο μας). Κάποια στιγμή βρίσκει τυχαία την σωστή εναλλακτική λύση. Τότε λέμε ότι η τιμωρία έπιασε, χωρίς όμως να συνειδητοποιούμε πόσες τιμωρίες του έχουμε επιβάλει μέχρι να βρει μόνος του την σωστή εναλλακτική λύση.
Επίσης, υπάρχει η περίπτωση ο σκύλος μας να μην έχει καν καταφέρει να βρει την σωστή λύση, απλώς να φοβάται πια να δοκιμάσει οτιδήποτε γιατί ξέρει ότι θα τιμωρηθεί, ότι και να κάνει, οπότε δεν προσπαθεί καν, γιατί φοβάται.
Ναι, η τιμωρία έπιασε. Έπιασε?
Βάση ερευνών οι συχνές τιμωρίες προκαλούν άγχος και επιθετικότητα, ως παράπλευρες απώλειες. Το άγχος προκαλεί κι άλλες δυσάρεστες καταστάσεις, τις οποίες και πάλι θα πρέπει να τιμωρήσουμε και πάει λέγοντας.
Στην περίπτωση αυτή αν ο σκύλος μας μπορούσε να μας μιλήσει θα μας έλεγε:
«Τελικά, οι τιμωρίες δεν τελειώνουν ποτέ? Κρίμα, γιατί εγώ σε αγαπάω πολύ και το μόνο που θέλω είναι να είσαι ευχαριστημένος μαζί μου!»
Δυστυχώς, όσα χρόνια κι αν περάσουν, ενώ το αναμενόμενο θα ήταν, αφου "πιάνει" η τιμωρία, κάποια στιγμή να εξαντληθούν οι συμπεριφορές που θα χρειάζονται τιμωρία, οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές δεν εξαντλούνται ποτέ(!) όταν χρησιμοποιούμε τιμωρία. Κάποιος που τιμωρεί τον σκύλο του, τον τιμωρεί μια ζωή!
Αντίθετα, όταν χρησιμοποιούμε θετική εκπαίδευση, πολύ σύντομα οι ανεπιθύμητες συμπεριφορές που χρειάζονται "τιμωρία" εξαντλούνται! Αυτό, δεν γίνεται ως δια μαγείας! Απλά, ύστερα απο λίγο καιρό ο σκύλος έχει μάθει όλες τις εναλλακτικές λύσεις που εχει για καθε θέμα, είναι απαλλαγμένος απο άγχος και έτσι τα "θεματα προς τιμωρία" εξαντλούνται.
Εκπαίδευση είναι να μάθουμε στον σκύλο μας όλες τις επιθυμητές για μας συμπεριφορές, δίνοντας του, πολλές εναλλακτικές συμπεριφορές για να λυθεί το πρόβλημα που δημιουργούν σε εμάς οι δικές του φυσιολογικές σκυλίσιες συμπεριφορές. Τον σκοπό αυτό εξυπηρετεί και υπηρετεί η Θετική εκπαίδευση σκύλων, ώστε ο σκύλος μας να λέει:
«Ααααα, τώρα κατάλαβα τι θέλεις από μένα! Σε ευχαριστώ που μου μαθαίνεις τις εναλλακτικές που έχω! Μου αρέσει πολύ να σε βλέπω ικανοποιημένο μαζί μου! Σ’ αγαπώ πολύ!»
Κανδρή Εύη
www.positivelife.gr